Hazırlayan: Mustafa Olgun EKŞİ
[3S4/B7/4Sr1R/k4s2/3p4/1K6/8/8]
Problemin Yanıtı: 1.Ac7! (2.Ab7#)
a)1...Ad6 2.Ac6#
b)1...Kb6+ 2.Fxb6#
Problemin Analizi: A) İlk söyleyebileceğimiz şey anahtar hamlenin kolay tahmin edilebilir sınıfına girmesi. Çünkü siyah şahın hareket serbestliğini doğrudan kısıtlıyor. Günümüzde eğer bir yarışmaya problem gönderirseniz ve probleminizde sıra dışı bir orjinallik yoksa bu size eksi puan getirir. Artık tercih anahtar hamlenin siyah şaha hareket alanı açması yönündedir. Düşünün; ilk hamlede şahı hapsederseniz beyazların sonraki mat hamlesi de otomatik olarak ortaya çıkmış olmaz mı? Peki öyleyse bu problem neden var diyeceksiniz. Yanıtı; tamamiyle estetik.
B)Problemin estetik yönü siyahın matı engellemek için yaptığı cevap hamlelerindedir. (a) varyantını ele alacak olursak siyah at aslında c7'deki matı önlemek isterken c6 karesini tutan siyah kalenin yolunu kesmektedir. Yani siyah atın bu hamlesi c7 deki matı savuştururken c6'da yeni bir mat ortaya çıkmaktadır. Ben buna "paradoksal at" varyantı diyorum. Çünkü savunma yapmaya çalışan siyah at aslında savunma yapmamaktadırda ve yine ilk mat tehdidine sahip beyaz at benzer bir matı daha önce yasaklı olduğu başka bir haneden yapmaktadır.
C)Broblemin ikinci (b) varyantı yine değişik bir estetiğe sahiptir. Bunun nedeni siyah kalenin b6 hanesine gelişiyle birlikte daha önceki varyantta mat tehditleri olan beyaz atın hem b7'den hem de c6'dan bu şansını kaybetmesidir. Ayrıca siyahlar şah çekme şansını yakalamıştır. Fakat tüm bunlara rağmen h6'da pusuda bekleyen kale artık b6 hanesinde etkinlik sahibidir. Yani siyah kale, b6'ya gelerek atın yarattığı mat tehditlerini bitirmiş, fakat kendisi yeni bir mat varyantının doğrudan kurbanı haline gelmiştir. Böylece kenarda bekleyen fil b6 hanesinden beyaz kalenin de desteğiyle mat yapabilmektedir.
D)Eğer istenirse problem aristokrat haline dönüştürülebilir. Bunun için elbette d4 hanesindeki piyonu kaldırdıktan sonra beyaz şahı a3 hanesine taşımak gerekli ve yeterlidir. Fakat bu değişiklik aynı zamanda karşılıklı şah çekme fikrinin elenmesi anlamına gelir ve varyantta sadeleşme getirir.
Bu problemde kullandığım araçlar aslında pek çok probleme güzellik katan diğer pek çok araçtan biri. Siz de kendi problemlerinizi tasarlarken benzer araçları kullanabilir veya ustaların ödül almış problemlerini incelerken bunun gibi pek çok örneğe rastlayabilirsiniz. Bu problem de aslında, benim kendi motifimi oluşturma çabalarımdan biri. Bu sayede eğer sizlere satranç dolu, keyifli bir kaç dakika yaşatabildiysem ne mutlu bana.
merhaba; sitenizi tesadüfen buldum,çok beğendim.Bende bir satranç problemcisiyim kendi halinde.Değerlendirmeleriniz çok yerinde.Probleminizi inceledim.Öbürlerini henüz incelemedim,sıcağı sıcağına bu iletimi yolluyorum,teşekkürler babından.Çalışmaları nnızın devamını diliyorum. Hüseyin Emiroğlu/ sivas
YanıtlaSilHüseyin Bey, öncelikle yorumunuz için teşekkür ederim. Problem kurmak hiç de kolay olmayan bir uğraş ve ne yazık ki çok fazla ilgi ve zaman istiyor. Üstelik bir getirisi olmadığı için ülkemizde satranç problemleriyle uğraşanlar yok denecek kadar az. Hiç yılmadan çalışmak ve elbette olabildiğince çok ustanın problemlerini incelemek gerekiyor. Beğendiğiniz problemlerinizi bir gün benimle de paylaşmanızı dilerim. E-posta adresim yukarıda belirttiğim gibidir. Çalışmalarınızda başarılar.
YanıtlaSilMerhaba Mustafa Bey,satrançla ilgili düşüncelerinize bütünüyle katılıyorum.Satran cın problem tasarımlama yönüyle haşır neşir olmak inanın insana başka dünyalar açıyor.Tasarımlama, bana satranç oynamaktan daha çok keyif veriyor.Hele de problemi tasarlayıp ortaya çıkardıktan sonra dostlara verip onları çözerken izlemek ne büyük bir mutluluk...Galiba biz problemciler satrancı içselleştirmişiz yaşamımıza.Bu apayrı bir sevgi.Problem tasarlarken saatlerin nasıl geçtiğinin farkına varmıyorum.Tabii ki bu alan belli bir altyapıyı gerektiriyor.Bu alanda maalesef pek kitap yok. Elimin altında iki hamlelik satranç problemleri adlı Celal Kapkın çevirili kitapta olmasa ne yapardım. Sizlere yıllar önce Bilim ve Ütopya Dergisinde yayınlanmış bir üç hamlelik problemimi yolluyorum.Gerçi orada yanlışlıkla bir piyon fazlalığı vardı.Biliyorsunuz ki tahtaya konan her bir bataryanın doğrudan ya da dolaylı mutlaka bir amacı olmalıdır.Amacı olmayan batarya konulmaz.Problem, patlamaya hazır bir volkandır deyim yerindeyse. Beyazlar:Va1,a7,Kb8,Şe3,Kh7 Siyahlar:Şd5,d6,Ff8,g7 5+4=9 taş.Üç hamlelik bu problemin yanıtını, satranca bu denli gönül vermiş bir problem ciye yazmak uygun düşmezdi.Selamlarımla.
YanıtlaSilGödermiş olduğum yorumun altına adımı yazmayı unutmuşum.hüseyin Emiroğlu/Sivas
YanıtlaSilTekrar merhabalar Hüseyin Bey. Probleminizi gerçekten beğendim. 1.Vf6! şık bir anahtar ve fikir. Fakat problemlerin zorluk derecesi, türü ne olursa olsun tam çözümlerin daima yayınlanmasından yanayım. İzniniz olursa sizin adınızla problemi blogumda yayınlamak isterim. Kabul ederseniz bana derginin yıl ve sayısını da göndermeniz gerekiyor, böylece bir hak ihlali yapmamış olurum. Kaynak konusunda sonuna kadar haklısınız. Ne yazık ki talep olmayınca arz da olmuyor. Bu durumun yakın zamanda da değişeceğini düşünmüyorum. Çabalar hep bireysel düzeyde kalıyor. Bu arada lütfen e-posta adresime bir merhaba postası da olsa yollayın böylece adresinizi kaydetmiş olurum. İyigünler.
YanıtlaSil